İçindekiler
Fabrika İş Güvenliği
Çağımızda özellikle sanayileşmenin gelişmesiyle beraber pek çok fabrika çeşitli bölgeler de faaliyete geçmiştir. Ülkemizde de pek çok bölgede çeşitli fabrikalar bulunur. İnsan gücüne ihtiyaç duyan fabrikalar muhtemel risklerin oluşması bakımından tehlike arz etmektedir. İş güvenliği, iş güvenliği uzmanı tarafından yapılacak risk değerlendirmesi, acil durum planı ve eğitimleri, iş makinelerinin periyodik kontrollerinin sağlanması ile mümkündür.
Fabrika iş güvenliği için çalışma alanı içerisinde risklerin belirlenmesi ve önlem alınması gibi bir takım unsurlar ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Acil durum planları, işyerinin mevcut konumu, çevre işyerleri ve bölümlerin özellikleri dikkate alınarak hazırlanmalı, çalışanlar ve fabrika yönetimi bu konuda eğitilmeli ve hazırlanmalıdır. İş güvenliği uzmanı, işverenden gelen bilgi ve belgelere göre her bölümdeki iş makinelerini belirlemeli ve düzenli olarak kontrol edilmesini sağlamalıdır. İşyerinde tesisatın yıllık düzenli bakım ve kontrolleri yapılmalıdır.
Fabrika İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmeti
İş sağlığı ve güvenliği kanununa göre her sektörde olduğu gibi fabrika sektöründe de her işveren, çalışan sayısına göre bir ya da birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirme işlemi yapmakla yükümlüdür. Bu işlem sayesinde mesleki riskler önlenerek çalışanlara eğitim ve bilgi verilir. Önlemlerin nasıl uygulanacağı, gereçli araç ve gereçlerin nasıl kullanılacağı konusunda iş güvenliği uzmanı çalışmalar yürütür. Ayrıca iş güvenliği uzmanı sağlık ve güvenlik önemlerinin değişen koşullara uygun bir şekilde kullanılabilmesi için de çalışmalar yapar.
Fabrikada, işyeri koşullarına göre çalışan kişilerin sağlık kontrolleri, düzenli muayene formlarının eksiksiz şekilde tamamlanması amacıyla işveren, işyeri hekimi görevlendirme işlemi yaparak bu çalışmaların yürütülmesini ve işletmede sağlıklı ortam oluşturulmasını sağlar.
Bu sektörde fabrikanın büyüklüğüne ve çalışan sayısının 10 kişiden fazla olması halinde, gerekli görüldüğü durumlarda işveren tarafından işyeri hekiminin yanı sıra bir de diğer sağlık personeli görevlendirme işlemi uygulanmaktadır. Ancak fabrika sektöründe eğer işyerinde bulunan işyeri hekimi tam zamanlı süre ile fabrika bünyesinde ise diğer sağlık personeline ihtiyaç kalmamaktadır.
Bakanlık tarafından hazırlanan iş sağlığı ve güvenliği kanununa göre her fabrikada işyeri güvenliği uzmanı görevlendirmek zorunludur. Bu kanuna göre fabrika sahipleri iş güvenliği uzmanını kendi bünyelerinde barındırmak ve onlara istihdam sağlamak zorunda değillerdir. Bu yüzden kimi fabrika sahibi OSGB firmalarından iş güvenliği danışmanlık hizmetleri almaktadırlar. Fabrika sahipleri için bir uzmandan destek almak hem daha iyi olmakta hem de işverenleri personel istihdamının getireceği sorunlardan uzaklaştırmaktadır.
Her sektörde olduğu gibi fabrika sektöründe de işveren ve çalışanlar patlama riski ile karşı karşıyadır. Bu risklere karşı korunmak ve önlem almak amacıyla gerekli talimatlar belirlenmektedir. Bu talimatlar patlamadan korunma dokümanı adı verilen belgede toplanarak hem işveren hem de çalışanlar patlama olaylarına karşı bilinçlendirilir.
Fabrika Risk Analizi
Fabrika çalışmaları sırasında olası tehlikelerin tanımlanması ve bu tehlikelere bağlı risklerin değerlendirilmesi ve bu sayede olası risklerle ilgili kontrol önlemlerinin alınması ile ilgili yöntem ve esasların sistematik bir şekilde belirlenmesi, yaralanmaların ve sağlık bozulmalarının asgari seviyelere indirilmesi risk analizi sayesinde olmaktadır. Bu yüzden her sektörde olduğu gibi fabrika sektöründe de her işletme risk analizi yaptırmak zorundadır.
Risk analizi yapılırken tehlikelerin belirlenmesi ve tehlikenin kaynağına müdahale etmek amacıyla risk değerlendirmesi yapılır. Öncelikli olarak genel tehlikeler belirlenmektedir, ardından çalışanlarla konuşularak varsa özel tehlikeler açığa çıkarılır ve bu tehlikelere de en uygun şekilde müdahale edilir.
Fabrika Genel Tehlikeler
- Yangın
- Elektrik
- Kaygan zemin
- Düzensiz çalışma ortamı
- Termal konfor şartlarının olmaması
- Hasarlı el aletleri kullanımı
- Basınçlı ekipmanların bakımsız olması
- Toz
- Gürültü
- Titreşim
- Havalandırma sistemi olmaması
- Elle taşıma
Fabrika Özel Tehlikeler
- Patlama
- Malzeme devrilmesi
- Kimyasal sızıntı
- Zehirlenme
- Yüksekten düşme
- Kaynak ışını
Bunlar belli başlı tehlikeler olup imalatta kullanılan makine ve ekipmanlar ile üretimde kullanılan malzemelere göre tehlikeler değişmektedir
Fabrika İş Güvenliği Eğitimi
Fabrika sektöründe de her sektörde olduğu gibi işverenler, işçileri karşılaştıkları mesleki açıdan doğabilecek riskler, bu risklere karşı alınabilecek tedbirler , çalışan ve işveren arasındaki yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilinçlendirmek ve iş sağlığı ve güvenliği açısından alınan önlemlere uyup uyulmadığını kontrol etmek amacıyla çalışanlarına iş güvenliği eğitimi verdirmek zorundadırlar. Bu eğitim sayesinde personeller iş yaşamlarını bilinçli bir şekilde sürdürür.
İş güvenliği eğitimini verebilecek kişilerin iş güvenliği sertifikası olmak zorundadır. Bu sertifika A,B,C sınıflarına ayrılır. C sınıfı en az tehlikeli işletmeler için, B sınıfı tehlikeli işletmeler için, A sınıfı da çok tehlikeli işletmeler içindir. Fabrika sektörü çok tehlikeli sınıfta olduğu için eğitimi veren kişinin A sınıfı iş güvenliği sertifikasının olması gerekmektedir. Bu sertifikayı mesleki eğitim almış üniversitelerin lisans alanlarından mühendislik fakültesi bölümünü bitirmiş olanlar , mimarlık fakültesini bitirmiş olanlar ve teknik elemanlar alabilmektedir.
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre verilecek eğitim kapsamında personellere yüksekte çalışma eğitimi verilmeli, personeller yüksek alanlarda kullanılacak aletlerin doğru bir şekilde kullanılması, bakım ve kontrollerin sağlanması, tehlikeler ve riskler konusunda bilinçlendirilerek eğitim eksiksiz bir şekilde tamamlanmalıdır.
Ayrıca personellere herhangi bir kaza, beşeri ya da doğal afet esnasında ne yapılması gerektiği anlatılmalı ve bu durumlar karşısında ilk müdahalenin nasıl yapılması gerektiğini içeren ilkyardım eğitimi verilmelidir. Personellerin bu eğitimi tam anlamıyla kavraması gerekmektedir ve eğitimci bu eğitimin eksiksiz bir şekilde tamamlandığı konusunda emin olmalıdır. Çalışanlara fabrika sektöründe bulunan işletme içinde yaşanabilecek olumsuz durumlara karşı önleyici olması amacı ile yine bakanlık tarafından belirlenen eğitim kapsamında acil durum eğitimi verilmeli ve çalışanlar bu eğitimi de eksiksiz bir şekilde tamamlamalıdır.
Fabrika Mesleki Yeterlilik Eğitimleri
- 19UY0397-3 Atkılı Örme Operatörü Belgesi
- 16UY0260-4 Ayakkabı İmalatçısı Belgesi
- 18UY0371-3 Dikiş Makinesi Operatörü (Deri/Kürk Hazır Giyim) Belgesi
- Bunlar belirli imalat işlerine göre olup sektörel olarak meslekler değişiklik göstermektedir
Fabrika Mesleki Eğitimleri
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Kaynakçı Sertifikası
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Kaynakçılık Sertifikası
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Ahşap Doğrama ve Kaplama Sertifikası
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Kord Bezi Üretimi Sertifikası
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Tekstil Baskı ve Desenciliği Sertifikası
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Tekstil Boyacılığı Sertifikası
- Bunlar belirli imalat işlerine göre olup sektörel olarak meslekler değişiklik göstermektedir
Fabrika Sağlık Raporu
Her sektörde olduğu gibi fabrika sektöründe de işe başlayacak olan kişiler işe giriş sağlık raporu almak zorundadırlar. Bu rapor özel veya devlet hastanelerinden, sağlık ocaklarından ve aile hekimliklerinden alınabilmektedir. Ancak fabrika sektörü çok tehlikeli sınıfta yer aldığı için işe başlayacak olan kişilerin işe giriş muayene formu yalnızca işyeri hekimi tarafından doldurup imzalanırsa geçerli sayılmaktadır.
Fabrika Kişisel Koruyucu Donanım
Kişisel koruyucu donanım, çalışanı sağlık ve güvenlik açıklarını olumsuz yönde tetikleyen veya bu güvenlik açıklarına karşı koruyan, çalışanın giydiği, taktığı veya tuttuğu ve bu amaçla tasarlanmış tüm araç, gereç, ekipman ve cihazları ifade etmektedir. Fabrika sektöründe kişisel koruyucu ekipman, çalışanları yaptıkları iş sebebiyle karşı karşıya kalabilecekleri sağlık ve güvenlik tehlikelerinden korumaktadır.
KKD gereçleri fabrikaların özelliğine göre; baret, iş elbisesi, iş ayakkabısı gibi sürekli kullanılması gereken araçlar, maske, gözlük, eldiven, emniyet kemeri gibi çalışma alanında kullanılması gereken araçlar olarak iki grupta değerlendirilebilmektedir. Bu araç ve gereçlerin kullanılması işveren ve çalışanlar için hayati önem taşımaktadır. Bu yüzden kanunen bu araç ve gereçleri kullanmak zorunlu kılınmıştır.
Fabrika OSGB Hizmetleri
Fabrika sektöründe iş güvenliği daaha düşük risk sınıflarına sahip yerlere göre çok daha fazla özen gerektirmektedir. Çünkü fabrikaların neredeyse tamamı yüksek risk grubunda yer almaktadır ve bu tesislerin iş sağlığı ve güvenliği denetimlerinin sürekli yapılması zorunludur. Bu nedenle fabrikalarda iş güvenliği uzmanı tarafından OSGB hizmetleri kapsamında olası kaza ve afetlere karşı tatbikat planlaması ve uygulaması yapılmaktadır.
İşvereni ve özellikle çalışanları korumak adına güvenlik sisteminin en iyi şekilde yapılması gerekmektedir. Bu sebeple güvenlik sistemleri ve düzenlemeleri için iş güvenliği talimatlarının hazırlanması gerekmektedir. Güvenliğin düzgün bir şekilde sağlanması amacıyla kurallar ve iç yönetmelik hazırlanması gerekmektedir. Ayrıca ortam ölçüm hizmetleri sayesinde periyodik kontrol hizmeti de sunulmuş olur. Böylelikle çalışanların sağlığı ve güvenliği kontrol altına alınmış olur.
